Denizli Diyaliz Merkezi

Beslenme

DİYALİZ HASTALARINDA BESLENME ÖNERİLERİ
Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların beslenmesine önem göstermesi gerekmektedir. Özellikle diyaliz hastalarının belirli yiyeceklerden uzak durulması hayati önem taşıyabilmektedir. Diyaliz her ne kadar böbreklerin işini yapmaya çalışsa da sağlıklı böbreklerin yaptığı bütün görevleri yerine getiremez. Diyaliz sırasındavücutta sıvı miktarı artabilir, kanda fazla atık birikebilir. Böbrek yetmezliği olan ve diyaliz tedavisi gören hastaların;

Potasyum
Fosfor
Sıvı
Sodyum kısıtlamasına gitmesi gerekir.

Diyaliz sırasında uygulanacak diyet kişiden kişiye değişmektedir. Erken evre böbrek yetmezliği olan bir hasta ile son dönem böbrek yetmezliği olan hastanın beslenmesi ve kısıtlamalar aynı olmayabilir. Diyaliz hastalarının genel olarak protein tüketimine önem göstermeleri gerekir. Tüketilen proteinin kalitesi olması yaşanacak sorunların önüne geçebilmektedir. Bu konuda uzman bir nefroloji doktoru ve diyetisyenden destek almak gerekir.

Protein tüketimi: Peritoneal veya hemodiyaliz alan hastaların diyaliz olmayan kişilere göre daha yüksek proteine ihtiyacı olabilir. Yetersiz protein alımı, kilo ve kas kaybı ile birlikte enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini azaltabileceği için oldukça önemlidir. Diyaliz diyeti sırasında yüksek kaliteli protein içeren; et, kümes hayvanları, balık, yumurta, yoğurt, süt ve peynir tüketilebilir. Ancak tüketilen besinlerin potasyum, fosfor ve sıvı birikimi açısından belirli bir dengene olması çok önemlidir.

Potasyum: Potasyum hemen hemen tüm yiyeceklerde bulunan bir mineraldir. Özellikle kaslar için potasyuma ihtiyaç vardır. Ancak böbrek yetmezliği hastaları için fazla potasyum tehlikeli sonuçlar yaratabilir. Diyalizdeyken, potasyum seviyesi çok düşük veya çok yüksek olabilir. Çok az veya çok fazla potasyum olması kas krampları, zayıflık ve düzensiz kalp atışlarına neden olabilir.

Kepekli tahıllar, ekmek ve bisküvi
Fındık, tohum, çikolata, yerfıstığı yağı
Hindistancevizi
Bütün meyve ve sebze suları
Esmer şeker, pekmez, akçaağaç şurubu, kahveler
Şişelenmiş soslar
Avokado, muz, kivi ve kuru meyveler yüksek miktarda potasyum içerir.

Fosfor: Birçok gıdada bulunan fosfor kemiklerin sağlıklı kalabilmesi için kalsiyum ve D vitamini ile birlikte görev yapar. Sağlıklı çalışan böbrekler vücuttaki doğru fosfor dengesinin korunması için yardımcı olmaktadır. Böbrek yetmezliği sırasında kanda fosfor birikebilir ve hiperfosfotemi denilen durum yaşanabilir. İşlenmiş ve paketlenmiş gıdalar özellikle yüksek seviyede fosfor içerdiği unutulmamalıdır.

Fosfor seviyeleri yüksek olan diyaliz hastalarının uzak durması gereken gıdalar

Yulaf, mısır gevreği
Süt, peynir, yoğurt
Kemik suyu çorbalar
Fasulye
Çikolata
Malt içecekler
Sakatat
Deniz ürünleri
Kepekli ekmek, kahverengi pirinç, kepekli erişte

Hem fosfor hem Potasyum bakımından zengin olan gıdalar şunlardır;

Peynir
Çikolata
Kremalı çorba
Kuru fasuyle ve bezelye
Dondurma
Süt gibi gıdalar hem potasyum hem de fosfor bakımından zengin gıralardır. Diyaliz sırasında bu gıdalardan uzak durmak önemlidir.

Sıvı birikmesi: Diyalizdeyken vücutta fazla sıvı birikebilir. Aşırı sıvı birikmesi, yüksek tansiyon, nefes almada zorluk ve kalp yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyaliz sırasında günlük sıvı alımının, sıvı içeren gıdaların kontrol altında tutulması önemlidir. Vücutta sıvı birikmesi varken diyalize girmek yaşanabilecek sorunların artmasına yol açabilir. Sıvı kısıtlamasında uygulanacak en pratik yöntem tuzdan uzak durmaktır.

Çorba
Sade su, çay, kahve, süt
Puding veya dondurma
Kavun, karpuz, üzüm, elma, portakal, domates, marul veya kereviz gibi meyve ve sebzeler
Susatabileceği için cips, kraker gibi tuzlu atıştırmalıklardan uzak durulmalıdır.

Sodyum: Sağlıklı bir yaşam için sodyum gereklidir. Düzgün çalışan böbrekler vücutta doğru sodyum oranının ayarlanmasında etkilidir. Ancak kronik böbrek yetmezliği hastalarının kanında sodyum birikebilir. Kanda aşırı sodyum birikmesi vücudun aşırı su tutmasına da neden olur.

Yemeklerde tuz kullanmayın veya mümkün olduğu kadar düşürün. Tuz yerine taze otlar, limon suyu veya tuzsuz baharatlarla yemeklere tat vermeyi deneyin.
Konserve sebzeler yerine taze sebzeleri tercih edin.
Jambon, pastırma, sosis gibi gıdalardan uzak durun.
Kraker ya da diğer tuzlu atıştırmalıklar yerine taze meyve ve sebzeleri tercih edin.
Zeytin ve turşu gibi salamura gıdalardan kaçının.
Soya sosu, barbekü sosu ve ketçap gibi yüksek sodyumlu baharatları sınırlayın.

Diyaliz diyetinde hangi ekmek seçilmelidir?
Diyaliz diyeti yaparken doğru ekmeği seçmek kafa karıştırıcı olabilir. Genellikle sağlıklı bireyler için, rafine beyaz un ekmeği yerine kepekli veya tam buğday ekmek tavsiye edilir. Tam buğday ekmeği yüksek lif oranı bakımından besleyici ve sağlıklı bir tercihtir. Ancak, kronik böbrek hastalarının fosfor ve potasyum bakımından zengin olan tam tahıllı ekmekleri tüketmesi sorunlara yol açabilir.
Aynı şekilde kahverengi pirinç de, beyaz pirince oranla daha fazla potasyum ve fosfor içermektedir.
Diyaliz beslenmesinde portakal suyu içilebilir mi?
Portakal ve portakal suyu tartışmasız en iyi C vitamini depolarından biridir. Ancak portakal aynı zamanda çok iyi bir potasyum kaynağıdır.
Potasyum içeriği göz önüne alındığında, portakal ve portakal suyunun böbrek diyetinde kısıtlanması gerekmektedir. Portakal suyu yerine daha az potasyum içeren, üzüm, elma veya kızılcık suyu tercih edilebilir.
Portakal gibi kayısının da yüksek potasyum içerdiği bilinmelidir. Özellikle diyalizde kuru kayısıdan uzak durulması önemlidir.
Böbrek yetmezliği hastaları patates tüketebilir mi?
Patates potasyum bakımından oldukça zengindir. Mümkünse böbrek yetmezliği olan hastaların patatesten uzak durması gerekir. Yine de patates tüketilecekse ince parçalara ayrılıp uzun süre suda bekletmek patatesteki potasyum oranını azaltmaktadır. Yine de porsiyon kontrolü yaparak patates tüketmek en sağlıklı tercihtir. Patates gibi domateste yüksek potasyum içer. Yemekleri tatlandırmak için domates yerine kırmızı biber sosu denenebilir.
Böbrek yetmezliği olan hastalar özellikle neleri tüketmelidir?
Karnabahar: C, K ve B vitamini bakımından oldukça zengin olan karnabahar aynı zamanda iyi bir lif kaynağıdır. Patates yerine karnabahar püresi tercih edilebilir.
Yaban mersini: En iyi antioksidan kaynaklarından biridir. Sodyum, potasyum ve fosfor oranı düşük olan yaban mersini hem diyabet hastaları hem de böbrek diyeti için tavsiye edilebilir.
Levrek: Omega 3 bakımından oldukça zengin olan levrek, diğer deniz ürünlerine göre daha az fosfor bulundurur. Tüketirken porsiyon kontrolü önemlidir.
Kırmızı Üzüm: C vitamini bakımından zengin olan kırmızı üzüm aynı zamanda iyi birantioksidandır. Kırmızı üzüm aynı zamanda kalp sağlığı ve diyabet hastaları için de uygun bir besindir.
Yumurta Beyazı:Yumurtanın sarısı çok besleyici olsa da yüksek miktarda fosfor içermektedir. Böbrek diyetinde yumurtanın beyazı daha iyi bir tercihtir. Aynı zamanda diyaliz tedavisi alan hastaların yüksek miktarda protein ihtiyacını da karşılayabilir.
Sarımsak:Manganez, C vitamini ve B6 vitamini kaynağıdır ve antiinflamatuar özelliklere sahip kükürt bileşikleri içerir. Böbrek sorunu olan kişilerde tuz yerine lezzet katıcı olarak kullanılabilir.
Karabuğday:Pek çok kepekli tahıl yüksek fosfor içermektedir. Karabuğday bunların yerine iyi bir tercihtir. B vitamini, magnezyum, demir ve lif sağlar. Aynı zamanda
glutensiz bir tahıldır ve karabuğdayı çölyak hastalığı veya glüten intoleransı olan insanlar için iyi bir seçim haline getirir.
Zeytinyağı:Zeytinyağı fosfor içermemesi ve besleyici yöne bakımından böbrek diyetinde mükemmel bir seçenektir.
Bulgur:Fosfor ve potasyum oranı yüksek diğer tahıllara göre iyi bir böbrek dostu alternatiftir. B vitamini, magnezyum, demir ve manganez kaynağıdır.
Lahana:Harika bir K, C ve B vitamini kaynağıdır. Ayrıca, düzenli bağırsak hareketlerini sağlayarak sindirim sisteminin sağlıklı işlemesini sağlar.
Dolmalık Biber: Besin değeri yüksek olan dolmalık biberin potasyum oranı da düşüktür.Özellikle kırmızı dolmalık biberler iyi bir C vitamini deposudur.Ayrıca, böbrek hastalığı olan kişilerde sıklıkla zarar gören, bağışıklık sistemi için önemli bir besin olan A vitamini bakımından da zengindir.
Soğan: Sodyum içermeyen soğan yemeklere lezzet katmak için iyi bir alternatiftir. Soğan C vitamini, manganez ve B vitaminleri bakımından da zengindir.
Roka: Potasyum bakımından düşük bir besin olan roka böbrek dostu salatalar ve garnitürler için iyi bir seçimdir. Roka iyi bir K vitamini kaynağıdır ve kemik sağlığı için önemli olan mangan ve kalsiyum içerir.
Turp: Böbrek diyetine sağlıklı katkı yapan turp potasyum ve fosfor oranı düşük bezleyici bir sebzedir.
Şalgam: Patates ve kış kabağı gibi potasyumda daha yüksek olan sebzeler için mükemmel bir alternatiftir. Şalgam, C ve B6 vitamini, manganez ve kalsiyum bakımından da zengindir.
Ananas: Portakal, muz, kivi gibi potasyumdan zengin birçok meyve yerine iyi bir alternatiftir.
Kızılcık :Hem idrar yollarına hem de böbreklere yarar sağlar.

Diyabetik böbrek yetmezliği olanlar nelere dikkat etmelidir?
Diyaliz tedavisine başlayan hastaların neredeyse %40’ının sebebi diyabettir. Diyabetik nefropati yani diyabeti bağlı böbrek hastalarının tedavi süreci iyi takip edilmelidir.

Diyabetik nefropatiyi önlemenin veya geciktirmenin en iyi yolu, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, diyabet ve hipertansiyonu kontrol altında tutmaktır.
Kan şekeri düzeyleri, kronik böbrek yetmezliği hastalarında diyalizin çeşitli etkileri nedeniyle geniş ölçüde dalgalanabilir.
Hemoglobin A 1c düzeyi kronik böbrek yetmezliği hastalarında yanlış bir şekilde yüksek olabilir, ancak bu hastalarda hala makul bir glisemik kontrol ölçüsüdür.
Diyabet ilaçlarının çoğu, böbrek tarafından atılır. Bu yüzden kronik böbrek yetmezliği hastaları hipoglisemi riski altındadır.
İnsülin, tedavinin temel taşıdır. İnsülin dozları düşük Glomerüler Filtrasyon hızları olan hastalarda azaltılmalıdır.

Diyabetik diyaliz diyeti nedir?
Diyabetik diyaliz diyeti, diyabetin yanı sıra son dönem böbrek hastalığı olarak da adlandırılan evre 5 kronik böbrek hastalığı olan hastalar için özeldir. Diyetin amacı kan şekeri düzeylerini yönetmektir. Diyaliz diyetleri gibi diyabetik diyaliz diyeti de besleyici ve yüksek kalite protein içermelidir. Fosfor, potasyum ve sodyum kısıtlaması yine olmalıdır. Dikkat edilmesi gereken kan şekerini etkileyen karbonhidrat alımının iyi kontrol edilmesidir. Ekmek, mısır gevreği, makarna, pirinç, nişastalı sebzeler, meyveler, meyve suları karbonhidrat içerdiği için kan şekerini yükseltebilir.

Kliniğimiz şehirdışından gelecek hastalarımız için;
Çardak Havaalanına 60 km mesafede, İzmir Havaalanına 200 km mesafede olup, talep edilmesi halinde Çardak Havaalanına servis hizmetimiz bulunmaktadır.

Denizli Otogarına 3 km, Denizli Devlet Hastanesi ve Taksi Durağına 1,5 km, Özel Ege Akademi Göz Hastanesi ve Şehiriçi Otobüs Durağına 200 metre mesafede yer almaktadır.

Denizli sınırları içerisinde 0258 211 00 11 numaralı telefonlarımızı arayarak ulaşım hizmetimizden faydalanabilirsiniz...

Çalışma Saatleri : Pazartesi / Cumartesi 06:00 - 20:00 arası